Hoe bidt de zieke? | Shaykh al-‘Oethaymīn

Hoe bidt de zieke?

Ten eerste: Het is verplicht voor de zieke persoon om de verplichte gebeden staand te verrichten, ook al betekent dit dat hij moet buigen of leunen op een muur of een stok die hij nodig heeft voor steun.

Ten tweede: Als hij niet in staat is om staand te bidden, bidt hij zittend, en het is beter dat hij in kleermakerszit zit tijdens de positie waarin hij normaal gezien moest staan (qiyām) en neerbuigen (roekoe‘).

Ten derde: Als hij niet zittend kan bidden, bidt hij liggend op zijn zij, gericht naar de Qiblah, en de rechterzij is beter. Als hij niet in staat is zich naar de Qiblah te richten, bidt hij in de richting waarin hij ligt, en zijn gebed is geldig en hoeft niet herhaald te worden.

Ten vierde: Als hij niet op zijn zij kan bidden, bidt hij liggend op zijn rug met zijn voeten gericht naar de Qiblah. Het is beter als hij zijn hoofd een beetje omhoog kan tillen om naar de Qiblah te kijken. Als hij niet in staat is om zijn voeten richting de Qiblah te plaatsen, bidt hij in de richting waarin hij ligt, en hoeft hij zijn gebed niet te herhalen.

Ten vijfde: De zieke moet verplicht de roekoe‘ (neerbuiging) en de soedjoed (neerknieling) verrichten tijdens zijn gebed. Als hij dat niet kan, buigt hij met zijn hoofd (naar beneden). Hij moet zijn hoofd dieper buigen bij de soedjoed dan bij de roekoe‘. Stel dat hij wel de roekoe‘ kan verrichten maar niet de soedjoed, dan buigt hij neer voor de roekoe‘, en buigt hij met zijn hoofd voor de soedjoed. Als hij wel de soedjoed kan verrichten maar niet de roekoe‘, dan knielt hij neer voor de soedjoed, en buigt hij met zijn hoofd voor de roekoe‘.

Ten zesde: Als hij voor de roekoe‘ en de soedjoed ook niet kan buigen met zijn hoofd, dan maakt hij gebaren met zijn ogen: hij sluit zijn ogen een beetje voor de roekoe‘ en sluit ze nog meer voor de soedjoed. Wat betreft het wijzen met de vinger, zoals sommige zieken doen, dat is niet correct en heeft geen basis in de Qor-ān, de Soennah of de uitspraken van de geleerden.

Ten zevende: Als hij niet kan buigen met zijn hoofd (voor soedjoed & roekoe‘), noch met zijn ogen gebaren kan maken, dan bidt hij met zijn hart. Hij zegt de Takbīr (“Allāho akbar”), hij reciteert, en hij heeft in zijn hart de intentie voor de roekoe‘, de soedjoed, het staan (qiyām) en het neerzitten. [In de ḥadīth staat:] “Voor elke persoon is wat hij als intentie had.”

Ten achtste: De zieke moet elk gebed op zijn tijd bidden en doen wat hij kan van wat verplicht is in het gebed. Als het te zwaar voor hem is om elk gebed op zijn tijd te verrichten, mag hij het Dhohr en ‘Asr gebed samenvoegen en ook het Maghrib en ‘Ishā gebed samenvoegen. Hetzij door het ‘Asr gebed vervroegd te bidden met het Dhohr gebed (dus tijdens de tijd van Dhohr), en het ‘Ishā gebed vervroegd te bidden met het Maghrib gebed (dus tijdens de tijd van Maghrib), hetzij door het Dhohr gebed uit te stellen naar [de tijd van] het ‘Asr gebed en het Maghrib gebed uit te stellen naar [de tijd van] het ‘Ishā gebed, afhankelijk van wat gemakkelijker voor hem is. Het Fadjr gebed mag niet worden samengevoegd met het gebed ervoor of erna.

Ten negende: Als de zieke op reis is voor behandeling buiten zijn land, dan kort hij de vier rak‘āt-gebeden in tot twee rak‘āt. Dus het Dhohr, ‘Asr en ‘Ishā gebed kort hij in tot twee rak‘āt, totdat hij terugkeert naar zijn land, ongeacht of zijn reis van lange of korte duur is.

Bron: Fatāwā Arkān al-Islām, pg. 378
Vertaling: Moskee El Albani

كيف يصلي المريض؟

أولاً: يجب على المريض أن يصلي الفريضة قائماً ولو منحنياً، أو معتمداً على جدار، أو عصا يحتاج إلى الاعتماد عليها.

ثانياً: فإن كان لا يستطيع القيام صلى جالساً، والأفضل أن يكون متربعاً في موضع القيام والركوع.

ثالثاً: فإن كان لا يستطيع الصلاة جالساً صلى على جنبه متوجهاً إلى القبلة، والجنب الأيمن أفضل، فإن لم يتمكن من التوجه إلى القبلة صلى حيث كان اتجاهه، وصلاته صحيحة، ولا إعادة عليه.

رابعاً: فإن كان لا يستطيع الصلاة على جنبه صلى مستلقياً رجلاه إلى القبلة، والأفضل أن يرفع رأسه قليلاً ليتجه إلى القبلة، فإن لم يستطع أن تكون رجلاه إلى القبلة صلى حيث كانت، ولا إعادة عليه.

خامساً: يجب على المريض أن يركع ويسجد في صلاته، فإن لم يستطع أومأ بهما برأسه، ويجعل السجود أخفض من الركوع، فإن استطاع الركوع دون السجود ركع حال الركوع، وأومأ بالسجود، وإن استطاع السجود دون الركوع سجد حال السجود، وأومأ بالركوع.

سادساً: فإن كان لا يستطيع الإيماء برأسه في الركوع والسجود أشار بعينيه، فيغمض قليلاً للركوع، ويغمض تغميضاً أكثر للسجود. وأما الإشارة بالأصبع كما يفعله بعض المرضي فليس بصحيح ولا أعمل له أصلاً من الكتاب، والسنة، ولا من أقوال أهل العلم.

سابعاً: فإن كان لا يستطيع الإيماء بالرأس، ولا الإشارة بالعين صلى بقلبه، فيكبر ويقرأ، وينوي الركوع، والسجود، والقيام، والقعود بقلبه ((ولكل امرئ ما نوى)) .

ثامناً: يجب على المريض أن يصلي كل صلاة في وقتها ويفعل كل ما يقدر عليه مما يجب فيها، فإن شق عليه فعل كل صلاة في وقتها فله الجمع بين الظهر والعصر، وبين المغرب والعشاء، إما جمع تقديم بحيث يقدم العصر إلى الظهر، والعشاء إلى المغرب، وإما جمع تأخير بحيث يؤخر الظهر إلى العصر، والمغرب إلى العشاء حسبما يكون أيسر له. أما الفجر فلا تجمع لما قبلها ولا لما بعدها.

تاسعاً: إذا كان المريض مسافراً يعالج في غير بلده فإنه يقصر الصلاة الرباعية فيصلي الظهر، والعصر، والعشاء على ركعتين، ركعتين حتى يرجع إلى بلده سواء طالت مدة سفره أم قصرت. والله الموفق.